همواره گفته میشود که نمیتوان تجربه را نادیده گرفت… پس چرا اسبهای مسن را کنار میگذاریم درحالی که میتوانند برای سوارکارهای حرفهای و آماتور مناسب باشند؟ امروزه، مانند انسانها، اسبها نه تنها به دلیل مدیریت تغذیه و آموزش بهتر ما، عمر طولانیتری دارند بلکه بیشتر نیز در رقابت باقی میمانند. چگونه می توانیم اسب مسن خود را برای بیشترین زمان ممکن در شرایط مطلوب نگه داریم؟
مراقبت از دندان اسب مسن
با افزایش سن اسب، سطح دندانهای آنها به تدریج ساییده میشود. بعلاوه، دندانها با گذشت سالها شیب بیشتری پیدا میکنند و برای گاز گرفتن و جویدن مواد غذایی دارای فیبر، کارآمدی خود را از دست میدهند.
علوفه و سایر منابع داری فیبر باید پایه هر رژیم غذایی برای یک اسب مسن باشد. این منابع فیبر انرژی زیادی تامین میکنند و برای حفظ سلامت روده بزرگ از اهمیت حیاتی برخوردار هستند. یک جایگزین مناسب، به ویژه برای اسبهایی که فعالیت زیادی ندارند و به دلیل آسیبدیدگی دندان، به علوفه خشک کمتری نیاز دارند، تفاله چغندر(منبع فیبر قابل هضم که انرژی نیز فراهم میکند) است.
دندانپزشک باید حداقل سالی یکبار دندان، لثه و دهان اسب مسن شما را بررسی کند. مراقب علائم ریختن غذا از دهان اسبهای مسن خود باشید، در این مرحله ممکن است نیاز به بررسی گزینههایی مانند یونجه خرد شده و یا یونجه مکعبی باشد.
کارایی هضم
اگرچه ممکن است تصور کنید که یک اسب مسن متابولیسم کندتری دارد و در نتیجه کالری کمتری مصرف میکند، در واقع کارایی هضم کاهش مییابد و متابولیسم را کند میکند.
مطالعات نشان داده است که اسب مسن(که معمولا بالای 20 سال سن دارد) از کاهش کارایی هضم رنج میبرد به این معنی که دستگاه گوارش توانایی هضم و جذب مواد مغذی خوراک را ندارد، بنابراین بسیاری از مواد غذایی ضروری جذب نمیشوند و به جای آن به صورت دست نخورده دفع میشوند.
کارایی هضم در اسبهای سالخورده کاهش مییابد.
تحقیقات روی اسبها نشان میدهد که جذب پروتئین و فسفر در اسبهای مسن کم میشود و در نتیجه، با پیر شدن اسب، نیاز به این دو ماده معدنی افزایش مییابد. به نظر نمیرسد که جذب کلسیم تحت تاثیر قرار بگیرد، اما اگر مقدار فسفر را در رژیم غذایی افزایش دادید، بهتر است مقدار کلسیم را نیز برای حفظ نسبت مهم میزان کلسیم به فسفر افزایش دهید.
ویتامین و مواد معدنی اضافی
با کاهش کارایی هضم، عدم تعادل و کاهش فلور میکروبی روده در اسب مسن رخ میدهد و آنها برای تامین ویتامین B مورد نیاز خود دچار مشکل میشوند. بنابراین، مصرف ویتامینهای گروه B برای اسبهای مسن توصیه میشود. همچنین با افزایش سن اسب توانایی جذب ویتامینهای مشخص کاهش مییابد و لازم است به ویتامین C(اسید اسکوربیک) که برای عملکرد ایمنی اسب مهم است، توجه ویژه شود. بسیاری از اسبهای مسن که از اختلال عملکرد غده هیپوفیز رنج میبرند(در اثر پیری) در برابر عفونتهای ویروسی آسیبپذیر میشوند. برای اسبهای مسن که مشکلات کلیوی دارند، کاهش مصرف کلسیم باید در رژیم غذایی صورت بگیرد. بنابراین باید از یونجه پرهیز کرد.
اسبهای مسن پس از فعالیت به الکترولیت بیشتری نیاز دارند.
ضربان قلب و میزان عرق کردن اسبهای مسن در مقایسه با اسبهای جوان، در زمان ورزش بیشتر است و بنابراین در طول تمرین باید الکترولیت بیشتری دریافت کنند.
انرژی و پروتئین مورد نیاز اسب مسن
توصیه میشود به دلیل کاهش کارایی هضم، از مصرف دانههای کامل فرآوری نشده خودداری کنید زیرا پردازش آنها برای اسب مسن سخت خواهد بود.
برخی خوراکهای تجاری با دانه های ریز خرد شده در معرض گرما تولید میشوند، که باعث می شود برخی از مواد مغذی در دسترس بوده و هضم آنها راحتتر باشد. همچنین میتوان آنها را خیس کرد تا پورهای ایجاد شود و حتی اسبهای بدون دندان نیز میتوانند آن را مصرف کنند! در واقع، در زمستان خیساندن خوراک و یونجه در آب گرم به حفظ دمای داخلی بدن اسب در هوای سرد کمک میکند. اسب مسن در تنظیم دمای بدن خود ضعیف است و بنابراین به انرژی غذایی بیشتری نسبت به توصیه NRC نیاز دارد.
غذاهای فرآوری شده برای اسبهای مسن مناسبتر هستند.
به دنبال خوراکی باشید که حدود 12 تا 14٪ پروتئین خام(کمی بالاتر از سطح توصیه شده برای اسبهای جوان) فراهم کند. منابع پروتئینی باید دارای کیفیت بالا، گیاهی و به راحتی قابل هضم باشند و میزان کافی اسیدها آمینه خصوصا BCAA برای عضلات را فراهم کنند. با این اوصاف رژیم غذایی اسبهایی با نارسایی کبدی باید پروتئین کمی داشته باشد و حاوی چربی اضافه نباشد.
با توجه به اینکه هضم دانهها دشوار است، افزودن روغنهای با کیفیت به رژیم غذایی اسب مسن، باعث افزایش کالری، عملکرد بهتر کبد و هضم آسان میشود. عملکرد کبد باید قبل از شروع یک رژیم غذایی پرچرب ارزیابی شود.
مکمل عامل محافظ غضروف یا مفصل
یکی از علائم زودرس پیری در اسبها، سفتی مفاصل است. مهم است که این موضوع سریع تشخیص داده شده و مواد مغذی لازم برای حفظ سلامت مفصل برای بیشترین زمان ممکن فراهم شود.
برای حفظ دوام، مقاومت و انعطافپذیری مفصل، داشتن یک غضروف طبیعی ضروری است. غضروف پویا است و در شرایط عادی به آرامی اما همزمان خرد و تجدید میشود. برخی از مکمل ها حاوی مواد مغذی هستند که در حفظ سلامت غضروف نقش دارند و همچنین در فرایندهای التهابی مخرب بیماریهای مفصلی خنثیسازی را انجام میدهند. تامین مواد مغذی کافی برای سلولهای غضروفی امری حیاتی در حفظ یکپارچگی غضروفها است. مواد مغذی عامل محافظ غضروف از جمله گلوکز آمین، کندروایتین سولفات، متیلسولفونیلمتان(MSM) و اسید هیالورونیک ممکن است به حفظ انعطاف غضروف کمک کنند.
لازم است به اختلال عملکرد هیپوفیز(PPID) که معمولا تحت عنوان کوشینگ شناخته میشود نیز اشاره کنیم. این یک اختلال رایج غدد درونریز است که به دلیل از دست دادن مهار دوپامین در غده هیپوفیز به دلیل ایجاد تومور در هیپوفیز رخ میدهد. این بیماری به ندرت در اسبهای با سن کمتر از 15 سال دیده میشود و بیشتر در اسبهای 20 سال به بالا دیده میشود. ایجاد مقاومت به انسولین نیز در اسب مسن معمول است که منجر به سندرم متابولیسم اسب، تورم تیغک سم اسب و چاقی میشود.
سخن آخر
اسب مسن چه با عملکرد زیاد و چه بازنشسته، رابطه عاطفی شدیدی با صاحبان خود دارند که اقدامات اضافی لازم برای نگهداری از اسبهای خود برای حفظ سلامتی و راحتی را انجام میدهند. تغییرات ساده در ورزش، محیط و مدیریت رژیم غذایی میتواند تضمین کند که سالهای خدمت و وفاداری اسب شما در سالهای طلایی آنها بازپرداخت شود.